23,6% mieszkańców naszego kraju to osoby po 60. roku życia, a w ciągu dekady w wiek senioralny wejdzie już co trzeci mieszkaniec Polski. Na tym nie koniec, bo w połowie XXI wieku, gdy na emeryturę będą przechodzić dzisiejsi trzydziestolatkowie, aż 40% Polaków będzie seniorami. Nasz kraj stanie się wówczas jednym z trzech najstarszych społeczeństw europejskich. A Europa stanie się „najstarszym” kontynentem świata. Konsekwencją procesów demograficznych będzie „trzęsienie ziemi” w obszarach służby zdrowia, rynku pracy czy zabezpieczenia emerytalnego, ale także zmiana w relacjach między ludźmi – po prostu statystycznie dużo starszych niż dziś.
Zmiana demograficzna wiąże się bowiem przede wszystkim z tym, że nasze życie staje się coraz dłuższe. Zyskujemy zarówno lata dobrego zdrowia i samodzielności, jak i następujący później czas wieku zaawansowanego. Ten zaś nas nie rozpieszcza, odbierając zdrowie, partnerów i rówieśników, skazując często na samotność i realne społeczne wykluczenie. Już dziś 60% osiemdziesięciolatków żyje samotnie, wielu z nich jest wyłączonych z relacji rodzinnych i sąsiedzkich. Zazwyczaj mają oni co prawda dzieci czy wnuki, ale często bywają przez nich traktowani niczym balast.
Jest to konsekwencja niezrozumienia przez ludzi młodych i dojrzałych tego, jak wygląda starość „w praktyce”. Gdy zaś brak zrozumienia, wygrywają stereotypy czyniące najstarszych z nas problemem: „zrzędliwym, powolnym, nierozumiejącym współczesności, skupionym na sobie stanem chorobowym”. To krzywdzące zdanie jest fragmentem komentarza, który ktoś zamieścił na profilu facebookowym Fundacji Zaczyn działającej na rzecz seniorów – jednym z wielu pozostawionych na naszej tablicy przez nierozumiejących starości… przyszłych seniorów.
Niestety, musimy starać się zrozumieć starość. Tak mało dowiadujemy się o niej w szkołach, z debaty publicznej czy z prywatnych relacji z samymi seniorami, wstydzącymi się odsłonić słabości z obawy o odtrącenie.
Wraz z kolejnymi latami życia zmienia się ostrość naszych zmysłów, bystrość umysłu, ogólna wydolność organizmu. Wielu seniorów potrzebuje więc wsparcia instytucjonalnego, z którego – ze względu na jego brak w miejscu zamieszkania lub wysoki koszt – korzysta niewielka część populacji osób w zaawansowanym wieku. Dodajmy, że co dziesiąty senior pozostaje w realnej izolacji społecznej, funkcjonując w zapomnieniu i nie będąc podmiotem jakichkolwiek relacji, co oczywiście w sposób dramatyczny wpływa na jakość życia. Gdyby i tego było mało, 42% Polaków styka się z niewłaściwym traktowaniem osób starszych. Brak podstawowej empatii, czasem wręcz otwarte chamstwo i pogarda wobec seniorów – to, niestety, nie margines, lecz codzienność dla wielu osób w trzecim wieku.
Czy ktokolwiek chce, by całe dekady jego życia były czasem nieustających utrapień? Oczywiście, że nie. Dlatego wspólnie z Promedica24 stworzyliśmy kampanię społeczną, dzięki której każdy może dowiedzieć się, jak zmienia się nasze funkcjonowanie wraz z wiekiem. Wyjaśniamy też, w jaki sposób można wesprzeć seniorów – członków rodzin czy wspólnot sąsiedzkich – by uczynić ich życie lepszym, a także utrwalić społeczną i indywidualną wrażliwość wobec osób starszych, czego beneficjentami będą również ci, którzy w wiek senioralny wejdą za wiele lat czy dekad.
Start kampanii „Zrozumieć Starość” przypada na 22 lutego 2018 roku. Dzień konferencji prasowej organizatorów to równolegle moment uruchomienia serwisu edukacyjnego ZrozumiecStarosc.pl, który zawiera również porady przeznaczone dla opiekunów osób częściowo lub całkowicie zależnych. Ponadto w całym kraju będzie dystrybuowany obszerny drukowany poradnik przeznaczony głównie dla osób opiekujących się swoimi sędziwymi krewnymi. W ramach licznych wydarzeń z udziałem osób publicznych wspierających kampanię będziemy uświadamiać, jak odczuwa się starość w wymiarze fizycznym – posłuży nam do tego specjalny kombinezon geriatryczny pozwalający „dodać” użytkownikowi 40 lat życia. W marcu i kwietnia emitowane będą również spoty przybliżające temat kampanii – można je będzie obejrzeć i usłyszeć w wybranych stacjach telewizyjnych i radiowych, w pojazdach komunikacji publicznej w Warszawie i innych miastach, a także w Internecie i kinach.
Naszym celem jest zwiększenie świadomości społecznej w zakresie potrzeb osób starszych, co przełoży się na wyższą jakość życia przedstawicieli rosnącej i zróżnicowanej społeczności senioralnej. Dzięki Tobie możemy zwiększyć zasięg kampanii i uświadomić milionom Polaków, że życie w trzecim wieku może być dobre. Dołącz do nas jako wolontariusz, partner instytucjonalny czy donator 1% podatku.
Więcej informacji znajdziesz na stronie ZrozumiecStarosc.pl >
Przemysław Wiśniewski – prezes zarządu Fundacji Zaczyn
Dane liczbowe zawarte w tekście na podstawie: GUS, CBOS, NIK, MRPIPS.
