Fundacja Zaczyn powstała w 2011 roku w Poznaniu, a od 2013 roku działa w Warszawie realizując lokalne, ogólnokrajowe i międzynarodowe działania na rzecz osób starszych i starzejącego się społeczeństwa.
Jesteśmy obecnie wiodącą polską organizacja mającą na celu wzmocnienie autonomicznego głosu osób starszych w debacie publicznej i zwiększenie priorytetu spraw tej społeczności w ramach polityk publicznych.
Posiadamy status Organizacji Pożytku Publicznego, nie prowadzimy działalności gospodarczej, wszystkie nasze przychody angażujemy w realizację misji społecznie użytecznej.
Działamy na rzecz poprawy dobrostanu osób dojrzałych wiekiem i starszych, a więc grupy liczącej obecnie 10 mln osób, która w przyszłości znacznie się zwiększy – z 26% populacji dziś, przez 33% w 2030 roku, do 40% w 2050 roku.
Realizujemy misję na rzecz ekspozycji spraw osób starszych oraz aktywizacji obywatelskiej seniorów – grupy o ogromnym, acz niewykorzystanym potencjale społecznego oddziaływania.
Jednocześnie Fundacja wzmacnia swoje działania na rzecz tworzenia, testowania, wdrażania i upowszechniania skutecznych rozwiązań szczegółowych i polityk systemowych mających na celu realne podniesienie jakości życia osób dojrzałych i starszych.
To właśnie opracowywanie innowacji społecznych i technologicznych, oraz animowanie debaty publicznej w sprawach związanych ze starzeniem się społeczeństwa, staje się główną osią działania Fundacji.
Adresatami naszych projektów są zarówno seniorzy obecni jak i przyszli – a więc osoby, które mają możliwość świadomego i twórczego zaprojektowania strategii życia w tzw. trzecim wieku w taki sposób, by podtrzymać i rozwinąć aktywność społeczną i obywatelską, a tym samym wzmocnić głos osób starszych w debacie publicznej, zabiegać o reformy polityk publicznych przygotowujących państwo i społeczeństwo na znaczne wyzwania demograficzne.
Organizacja od początku była misyjna, niezależna i nastawiona na podejmowanie działań prowadzących do realnej zmiany systemowej lub przynajmniej wypracowania istotnych rezultatów w węższych obszarach podejmowanych interwencji społecznych. Wszystkie nasze projekty planujemy i prowadzimy wspólnie z grupą wolontariuszy i współpracowników 60+, który tworzą rozproszony zespół obejmujący kilkanaście miejscowości. Jesteśmy autentycznie jedyną międzypokoleniową organizacją prosenioralną w Polsce, tzn. angażujemy do działań ciał statutowych, stałego zespołu, współpracowników i wolontariuszy nie tylko osoby “młode” lub nie tylko osoby “dojrzałe”, ale korzystamy z doświadczeń i pracy ludzi w wieku -30 czy 60+.
Naszą misję realizuje poprzez realizację następujących rodzajów działalności:
Działania rzecznicze
Pismo „Polityka Senioralna”
Wydawanie i upowszechnianie treści pisma “Polityka Senioralna”, które ukazuje się od 2016 r. i jest jedynym w Europie Centralnej magazynem eksperckim i forum wymiany dobrych praktyk i źródłem wiedzy na temat systemowych wyzwań starzenia się społeczeństwa.
W piśmie przedstawiamy diagnozy i rekomendację dla różnorodnych interesariuszy. Treści tworzone z udziałem ponad 50 autorów krajowych i zagranicznych udostępniamy bezpłatnie poprzez wydania elektroniczne i drukowane pisma dostarczane do około 14 000 osób decyzyjnych – urzędników, samorządowców, polityków, aktywistów, innowatorów, dziennikarzy. Są one dostępne również na stronie www.polityka-senioralna.pl
Aktywność w krajowych forach doradczych i eksperckich
Od lat nasi eksperci aktywnie uczestniczą w grupach badawczych, zespołach doradczych, radach eksperckich. Nasi współpracownicy działali w eksperckim zespole ds. osób starszych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Nasi reprezentanci pracowali w ramach Rady Polityki Senioralnej przy minister rodziny i polityki społecznej (2015-2019) i pracują w Radzie ds. Polityki Senioralnej przy minister ds. polityki senioralnej (2024-2026). Zajmowaliśmy głos na Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej, zespołach doradczych przy resortach i zarządach województw oraz w ramach ciał instytucji centralnych i regionalnych.
Upowszechniamy skutecznie progresywne postulaty w ponadregionalnym obiegu konferencyjnym, występując na najważniejszych wydarzeniach w roli prelegentów, panelistów, organizatorów osi tematycznych. Od początku istnienia wystąpiliśmy aktywnie na ponad 100 tego typu wydarzeniach, w tym na najważniejszych imprezach takich jak fora ekonomiczne i biznesowe, technologiczne, samorządowe, wydarzenia foreseightowe oraz ważne konferencje branżowe, CSR/ESG, naukowe.
Doradzamy samorządowcom, podsuwamy rozwiązania politykom, opracowujemy diagnozy i raporty. Wyznaczamy kierunki działania dla różnego typu interwencji publicznych.
Udział w międzynarodowych zrzeszeniach
Nasza organizacja jest członkiem Age Platform Europe, największego europejskiego zrzeszenia organizacji prosenioralnych skupiającego organizacje z prawie 30 krajów, zarówno duże organizacje gromadzące setki tysięcy członków jak i think-tanki. AGE jest współfinansowane przez Komisję Europejską w ramach Dyrektoriatu Generalnego JUSTICE. Nasz reprezentant jest jednym z członków zespołu opracowującego nową strategię rozwoju AGE na lata 2025-203o oraz kierunki prowadzenia polityki prosenioralnej dla nowej Komisji Europejskiej, której kadencja rozpoczęła się w 2024 roku.
Bierzemy również udział w międzynarodowych konsorcjach badawczych m. in. w ramach COST ACTION, a także innych programach gromadzących ekspertów i aktywistów działających na rzecz inkluzywnego społeczeństwa otwartego na potrzeby osób dojrzałych wiekiem i starszych.
Wzmacnianie głosu osób dojrzałych i starszych w debacie publicznej
Działania mentoringowe wobec organizacji i aktywistów
Od 2014 foku prowadzimy programy mentoringowe obejmujące lokalnych liderów czy społecznych dziennikarzy 60+. Pracowaliśmy już w prawie stu miejscowościach i wdrożyliśmy do działań publicznych ponad 1000 osób 60+. Wzmacnialiśmy organizacje lokalne poszukujące pomocy na rzecz wzmocnienia ich skuteczności i profesjonalizacji poprzez przeszkolenie ich zespołów i przekazanie na ich działania ponad 0,5 mln złotych.
Wsparcie Rad Seniorów
Od 2013 roku systematycznie, jako jedyna organizacja w Polsce, wspieraliśmy Rady Seniorów działające w ok. 500 polskich gminach. W ramach naszych programów organizowaliśmy Rady w 46 miejscowościach, a senioralne samorządy z kolejnych 60 wspieraliśmy w procesach rozwojowych w pierwszych latach ich istnienia. Dzięki zdobytym kompetencjom lokalne Rady samodzielnie i efektywnie reprezentują sprawy lokalnych społeczności osób 60+.
Wzmacnianie ekspozycji osób starszych w mediach masowych
Reprezentanci fundacji od 2013 roku udzielili swojego głosu w ponad 2000 materiałach dziennikarskich w mediach masowych, głównie ponadregionalnych. Występowaliśmy jako goście i komentatorzy w licznych programach telewizyjnych i radiowych, w popularnych portalach internetowych, kluczowych dziennikach, tygodnikach opinii, magazynach eksperckich, serwisach branżowych, podcastach itp. Prawie połowa naszych „wizyt” to wystąpienia samych osób 60, 70 czy 80+, które są najlepszymi rzecznikami swoich spraw. W 2016 roku nasi senioralni aktywiści prowadzili nawet kilka odcinków popularnego programu TVN Uwaga, zdobywając milionowe widownie i oswajając widzów z rzadkim zjawiskiem jakim jest ekspozycja medialna osób 60 czy 70+ w roli prezenterów informacji oraz innych treści.
Rozwijanie własnych kanałów komunikacji medialnej
Jednocześnie rozwijaliśmy własne media będące forum prezentującym optykę widzenia i autentyczny głos osób starszych. Od 2014 roku wydajemy drukowany magazyn „Zdaniem Seniora”, redagowany wyłącznie przez autentycznych dziennikarzy 60+ (zarówno profesjonalistów jak i przeszkolonych amatorów), którego wybrane numery okolicznościowe osiągały nakłady nawet powyżej 100 000 egzemplarzy.
W trakcie COVID, gdy miliony osób starszych były zamknięte w domach, rozwijaliśmy internetową Telewizję Pokolenia, gdzie prawie wszystkie z 10 formatów prowadziły osoby starsze. Ponad 100 zrealizowanych materiałów osiągnęło na Facebooku łącznie 10,2 miliona wyświetleń rozświetlając starszym widzom trudny czas kolejnych lockdownów.
Animujemy też kilkanaście kanałów social mediowych gdzie upowszechniamy swoje działania, postulaty, dobre praktyki działań realizowanych przez różne podmioty na rzecz osób starszych. Kanały mają kilkadziesiąt tysięcy osób w organicznym zasięgu oraz kilkaset tysięcy w zasięgu wspomaganym naszymi budżetami.
Kampanie społeczne uwrażliwiające na potrzeby osób starszych i oswajające ze starzeniem
Kampanie z partnerami w skali makro a nie mikro
Fundacja prowadzi od lat ważne i mocno komentowane kampanie społeczne i towarzyszące im działania lokalne. W ramach kampanii uświadamiamy reprezentantów różnych grup wiekowych na potrzeby osób starszych, w tym zwłaszcza częściowo lub w całkowicie niesamodzielnych. Wskazujemy również na potencjały reprezentantów społeczności 60+, pokazujemy ich talenty, różnorodność. Przeciwdziałamy szkodliwym stereotypom ze względu na wiek, czyli zjawisku ageizmu.
Nasze kampanie organizujemy pieczołowicie by miały jak największą skalę i również skrupulatnie podsumowujemy ich rezultaty. Nie uznajemy za kampanię społeczne organicznych mikro-działań obejmujących niewielkie grupy adresatów, ale działania o zasięgach milionowych kierowane do kluczowych grup, w które należy uwrażliwiać na realne problemy i skłaniać do aktywnego ich rozwiązywania. W ten sposób przeprowadziliśmy w latach 2014-2024 kilka programów tematycznych wspólnie z partnerami biznesowymi, w tym działania flagowe takie jak Zauważeni czy Zrozumieć Starość.
Zauważeni!
W latach 2016-2017 realizowaliśmy kampanię społeczną Zauważeni! wspólnie z redakcję programu TVN Uwaga! W ramach kampanii seniorzy prowadzili kilka odcinków Uwagi!, realizowane były materiały interwencyjne w kwestiach senioralnych oraz prezentujące potencjał społeczny osób starszych. W ponad 200 szkołach w Polsce miały miejsce realizowane przez nas lekcje o starości przygotowane przez ekspertów i dostosowane do wrażliwości dzieci i młodzieży. Odbył się także konkurs na materiały dziennikarskie o tematyce starzenia się – prace przesłało kilkuset uczniów z całej Polski. Po zakończeniu programu jako działania częściowo realizowanego w mediach kontynuujemy je samodzielnie w społecznościach lokalnych i planujemy kontynuowanie działań do 2026 roku.
Zrozumieć Starość
W latach 2018-2022 roku Fundacja przygotowała i wdrożyła kampanię społeczną pod nazwą ”Zrozumieć Starość”, której partnerem była Promedica24 i TVP. Na antenach publicznego nadawcy kilkaset razy wyemitowano specjalny spot zwracający uwagę na trudną sytuację niesamodzielnych i osamotnionych seniorów. Dodatkowo wydaliśmy i rozdystrybuowaliśmy w kilkunastu tysiącach egzemplarzy bezpłatny poradnik dla opiekunów osób starszych i stworzyliśmy też serwis poradnikowy dla opiekunów. gdzie umieszczono dziesiątki poradnikowych materiałów dla opiekunów osób starszych. Kampania została wyróżniona w prestiżowym konkursie branży PR „Złote Spinacze”. Więcej na: www.zrozumiec-starosc.pl
Symulatory starzenia
Na potrzeby naszych kampanii edukacyjnych prowadzonych w szkołach, urzędach i redakcjach mediów opracowaliśmy również specjalne „symulatory starzenia” pozwalające młodszym osobom zrozumieć fizyczne funkcjonowanie osób starszych. Do 2024 roku odwiedziliśmy z kombinezonami ponad 200 szkół, szpitali, urzędów, redakcji mediów itp. Kombinezony ubierali dziennikarze popularnych programów telewizyjnych, youtuberzey, influencerzy a medialne zasięgi przygotowanych przez nich materiałów wyniosły ponad 4 miliony kontaktów.
Kampanie społeczne kreujące pozytywny wizerunek osób starszych i przeciwdziałające ageizmowi
Ogólnopolska Parada Seniorów i Piknik Pokoleń – największe prosenioralne wydarzenie w Europie
Naszym najgłośniejszym przedsięwzięciem jest realizowana od 2014 roku coroczna ogólnopolska Parada Seniorów i Piknik Pokoleń. Jest to największe w Polsce, największe w Europie (tak, sprawdziliśmy) i najpewniej największe na świecie (jesteśmy prawie pewni) wydarzenie publiczne gromadzące osoby 60+. W ostatniej edycji w Paradzie wzięło udział 14 000 osób z 500 miejscowości ze wszystkich województw oraz zza granicy, a liczba kontaktów poprzez media została obliczona przez profesjonalne agencje na ponad 10 milionów.
Wydarzenie organizowane jest z udziałem kilkuset podmiotów lokalnych gromadzących seniorów licznie odwiedzających Warszawę w trakcie Parady, ma licznych sponsorów publicznych i komercyjnych, a także kilkudziesięciu oficjalnych ambasadorów publicznych – dziennikarzy, aktorów, muzyków i innych osób rozpoznawalnych. Twarzą i współautorką koncepcji Parady jest najstarsza polska prezenterka muzyki – DJ Wika.
Wspieramy również wiele spośród lokalnych Parad, które od 2014 roku rozkwitły w kilkudziesięciu polskich miastach i prezentują zróżnicowane oblicza osób dojrzałych i starszym lokalnym społecznościom. Po pandemicznej i postpandemicznej przerwie wracamy z Paradą Dojrzałych Wspaniałych i Piknikiem Pokoleń w 2025 roku. Więcej o wydarzeniu na: www.parada.zaczyn.org
Działania wokół Parady z udziałem ambasadorów
Paradom towarzyszy kampania społeczna pozwalająca na prezentowanie pozytywnego wizerunku osób starszych, odkłamywanie stereotypów na temat seniorów, prezentowanie grupy społecznej osób 60+ jako niejednolitej, zróżnicowanej i posiadającej wiele potencjałów, jak również problemów. Przed i po Paradzie odwiedzamy media (nawet kilkadziesiąt programów radiowych i telewizyjnych), gdzie prezentujemy różne postulaty i zagadnienia programowe (prezentowane najczęściej przez same osoby 60+). Wykorzystujemy zasięgi ambasadorów i gości Parad by mówić o kluczowych kwestiach.
Wspierały nas do tej pory takie osoby jak: Ewa Chodakowska, Beata Tadla, Jolanta Kwaśniewska, Tadeusz Sznuk, Zofia Czerwińska, Robert Janowski, Tomasz Jacyków, Katarzyna Pakosińska, Agnieszka Cegielska, Katarzyna Bosacka, Krystyna Mazurówna, Krystyna Sienkiewicz, Andrzej Pągowski, Agata Młynarska, Zbigniew Łuczyński, Władysław Kozakiewicz, Daniel Passent, Bożena Dykiel, Jarosław Gugała, Sylwia Chutnik i wielu innych.
Edukacja cyfrowa
Program @ktywni 60+
Od 2015 roku Fundacja prowadzi systematyczne działania w zakresie edukacji cyfrowej osób 60+. Byliśmy pierwszą organizacją w Polsce, która zajęła się edukacją cyfrową osób dojrzałych i starszych, najbardziej wykluczonych cyfrowo ze wszystkich grup społecznych, na masową skalę. Działania realizujemy w ramach autorskiego programu „@ktywni 60+”.
Do tej pory, w ramach regularnych kursów, wdrożyliśmy w cyfrowy świat od podstaw ponad 10 tysięcy osób dojrzałych i starszych, a w ramach autorskiego formatu interaktywnych lekcji pokazowych rozwinęliśmy kompetencje kolejnych kilkudziesięciu tysięcy uczestników zajęć we wszystkich województwach. Nasze otwarte live-webinary zgromadziły do tej pory ponad 200 tysięcy niepowtarzalnych uczestników a video-tutoriale oglądano online i ściągano niemal 400 tysięcy razy.
Dodatkowo opracowaliśmy innowacyjne scenariusze kształcenia zakładające wyposażanie seniorów w umiejętności funkcjonalne, pozwalające nawiązywać nowe relacje, realizować się społecznie, rozwijać kompetencje różnego rodzaju. Dostępne na wolnej licencji programy służą dziś szkoleniu seniorów przez ponad sto podmiotów. Zostały również kilkukrotnie nagrodzone w kraju i za granicą.
Age Hub
Sukces naszej edukacyjnej misji w zakresie budowania od podstaw i rozwijania kompetencji cyfrowych osób starszych oraz ogromna i niezaspokojona potrzeba społeczne w tym zakresie sprawiły, że w 2018 roku powołaliśmy do życia niezależną organizacje ekspercką zajmującą się wyłącznie edukacją cyfrową osób starszych.
Dziś Age Hub gromadzi metodologów, trenerów, popularyzatorów i innowatorów opracowujących i wdrażających program edukacji cyfrowej realizowane w kilkuset punktach w całym kraju. Od 2024 roku Age Hub ściga się już z nami w zakresie rezultatów. Wspólnie budujemy rzecznictwo potrzeb edukacyjnych osób starszych wobec instytucji publicznych, traktujących te potrzeby często jako drugorzędne – według nas edukacja cyfrowa osób starszych jest jednym z głównych narzędzi wkluczenia społecznego osób starszych, pozwalających na redukcję wielu innych wykluczeń w tym ekonomicznych i z relacji międzyludzkich. Więcej o Fundacji na: www.agehub.pl
Współpraca z biznesem na rzecz innowacyjnych rozwiązań i rozwoju srebrnej gospodarki
Program AGE BENEFITS ALL
Od 2020 roku współpracujemy z licznymi firmami technologicznymi i start-upami nad tworzeniem usług cyfrowych dostosowanych do potrzeb i warunków poznawczych osób starszych. Pomagamy realizować diagnozy potrzeb, podpowiadamy skuteczne rozwiązania, testujemy usługi. Dzielimy się wiedzą i opracowujemy rozwiązania szczegółowe dla banków, branży e-commerce, firm doradczych, funduszy rozwojowych. Partnerzy nie zawsze nas słuchali od razu, ale po czasie wiele naszych rad znajdywało odzwierciedlenie w ofertach usługowych i produktowych, praktykach marketingowych czy w ramach rozwoju kadr.
Srebrna gospodarka wciąż nie rozkwita w Polsce na miarę możliwości, ale robimy co możemy by pomóc biznesowi zrozumieć starszego konsumenta, projektować dla niego dobre i przejrzyste oferty, a także wykorzystywać potencjał osób starszych jako kreatorów odpowiednich dla nich rozwiązań oraz znakomitych pracowników wielu branż. W 2024 roku zainicjowaliśmy nowy program systematyzujący nasze działania i rozbudowujący ofertę wspierającą biznes dostrzegający dynamiczną zmianę demograficzną jako szansę dla wszystkich.
Wspólnie podejmujemy też działania lobbujące na rzecz tworzenia preferencji dla odpowiedzialnego społecznie biznesu zaangażowanego w rozwijanie srebrnej gospodarki (dotacje, subwencje, preferencje, programy rozwojowe).
Specjalistyczna działalność ekspercka
Instytut „Senior Hub”
W 2020 roku Fundacja podjęła się odważnego projektu powołania “SeniorHub. Instytutu Polityki Senioralnej”, czyli pierwszej w Polsce jednostki badawczej zajmującej się tematyką systemowych wyzwań starzenia się społeczeństwa. Gromadzimy ponad 30 innych badaczy tworzących zespoły tematyczne, realizujących badania, ekspertyzy, stanowiska oraz uczestniczących w ekosystemie wymiany wiedzy pomiędzy badaczami a praktykami. Instytut zainicjował, zrealizował i upowszechniła kilkanaście własnych badań, w tym opartych o obszerne badania opinii publicznej na wysokich próbach reprezentatywnych.
Na podstawie tych badań opublikowaliśmy raporty dystrybuowane do kluczowych interesariuszy, które były omawiane w mediach ponad 100 razy. Zrealizowaliśmy również kilka innych publikacji i wydarzeń publicznych, specjalne tematyczne numery pisma “Polityka Senioralna” oraz liczne inne działania mające na celu dostarczenie rekomendacji do zmian polityk publicznych w taki sposób by lepiej przygotować gminy, regiony, kraj, system ekonomiczny i samych seniorów na wyzwania związane z dynamicznym starzeniem się społeczeństwa. Więcej o instytucie na: www.seniorhub.pl
Międzynarodowe programy badawcze
W latach 2021-2023 realizowaliśmy program badawczy i upowszechniający Inheal finsansowany ze środków Funduszu Wyszehradzkiego, w ramach którego zajmowaliśmy się tzw. healt literacy, czyli umiejętnościami zdrowotnymi / kompetencjami zdrowotnymi w krytycznej grupie osób starszych z regionu Europy Środkowej. Program realizowaliśmy wspólnie z partnerami z Czech, Węgier, Słowacji. Efektem działań jest oryginalna metodologia rozwijania kompetencji zdrowotnych u osób starszych, obejmująca też modłów szkoleniowy dla edukatorów.
Od jesieni 2023 r. nasza organizacja jest członkiem COST Action CA22667 finansowanej ze środków KE, obejmującej kilkunastu partnerów europejskich budujących struktury współpracy na rzecz reintegracji społecznej i budowania potencjału partycypacji osób starszych w Europie. Reprezentant naszej organizacji zasiada w zarządzie akcji, której perspektywa kończy się w 2027 roku.
Wsparcie aktywności osób dojrzałych i starszych w społecznościach lokalnych
Program Wolontariatu Systematycznego
Prowadzimy programy wolontariatu osób starszych od 2014 roku, angażując senioralnych aktywistów do działań własnych oraz programów partnerów. Organizujemy wolontariuszy 60+ do działań wspólnotowych realizowanych zarówno na rzecz grupy pokoleniowej jak i realizowanych międzypokoleniowo. Animujemy pierwsze kroki w wolontariacie, wspieramy, mobilizujemy, a efektem tego jest wyższa aktywność społeczna zaangażowanych obywatelsko osób starszych. Ta zaś przekłada się na liczbę i jakość ich relacji społecznych, kondycje psycho-fizyczną, poczucie sprawczości – ostatecznie więc wyższą jakość życia i znacząco dłuższą samodzielność. Obecnie realizujemy również program rozwoju wolontaratu z udziałem grantodawcy publicznego, który pozwala nam na twórcze eksperymenty i dzielenie się doświadczeniami
Aktywizacja społeczna seniorów ze społeczności lokalnych
Wspieramy osoby i grupy inicjatywne, które zgłaszają się do nas z prośbami o pomoc w ożywieniu swoich społeczności lokalnych oraz by integrować lokalne środowiska osób dojrzałych i starszych. Wymieniamy się z nimi naszymi doświadczeniami, włączamy w programy indywidualnego wsparcia pozwalające na rozwijanie lokalnych projektów dostosowanych do potrzeb i możliwości. W ten sposób pracowaliśmy już w ponad 500 miejscowościach, w większości gminach wiejskich i miejsko-wiejskich gdzie niestandardowe działania są najbardziej potrzebne.
W ramach naszych programów o różnej skali animowaliśmy tez i prowadziliśmy świetlice społeczne. Przygotowywaliśmy do mądrego wspierania lokalnych społeczności samorządowców, urzędników i animatorów. Wiele efektów tych działań jest trudna do policzenia, ale jesteśmy pewni, że wywarliśmy pozytywny wpływ na konkretne osoby, a często całe społeczności.